Het college van B&W biedt een sluitende meerjarenbegroting aan, inclusief voorgestelde dekkingsmaatregelen. Net zoals vorig jaar verwerkten we de septembercirculaire in deze meerjarenbegroting. Ook verwerkten we het voorgestelde nieuwe beleid uit de Kadernota en het voorgestelde nieuw beleid van deze begrotingsvoorbereiding in het saldo van de meerjarenbegroting.

Hoe dit financiële beeld tot stand kwam na de behandeling van de Kadernota 2018 leest u in de financiële analyse. Hier leest u ook meer over een viertal aanpassingen ter hoogte van € 160.000 die we verwerkten tijdens de begrotingsvoorbereiding. Deze aanpassingen willen we expliciet benoemen.
In de financiële analyse geven we dus alle ontwikkelingen weer die hebben geleid tot het onderstaande  'structureel beeld na begrotingsvoorbereiding'.

Sinds de Kadernota 2018 hebben we te maken met een paar ontwikkelingen die we hier alvast willen melden. De meicirculaire liet een positief beeld zien wat helaas niet is doorgetrokken in de septembercirculaire. De septembercirculaire is beleidsarm, omdat er nog geen nieuw kabinet gevormd was. Sinds de meicirculaire kregen we te maken met een nieuwe CAO, waardoor de salarislasten meer stegen dan verwacht bij de Kadernota. Ook moesten we het IndividueelKeuzebudget financieel beter vertalen in de begroting. Ondanks deze tegenvallers is het gelukt om u een sluitende meerjarenbegroting voor te leggen, inclusief 13 voorstellen nieuw beleid. Hiervoor was het wel nodig om af te zien van de gewenste reservering voor de precariobelasting in 2018. Zie voor een nadere toelichting het onderdeel 'Plan van aanpak wegvallen precario-inkomsten' verderop in deze paragraaf.

Correctie stelposten
In de concept meerjarenbegroting 2018-2021 moeten we nog drie taakstellingen realiseren. We vragen u expliciet twee van de drie taakstellingen te schrappen in deze begroting:
Project BOP 2018:

1. Deelproject: verminderen werkplekken (€ 7.500);
2. Deelproject: personele efficiency effecten (2018: € 25.000, vanaf 2019: € 50.000).

Restvacatures:

3. Bij de vaststelling van de begroting 2017 besloot u tot een bezuiniging van € 25.000 op het totaalbedrag aan restvacatures in de begroting.

Voortgang: de taakstelling uit het deelproject Verminderen werkplekken realiseren we in 2018. We stellen u wel voor om de taakstelling uit het deelproject 'personele efficiency effecten' en de taakstelling 'restvacatures' te schrappen. We achten deze taakstellingen niet meer haalbaar vanwege:

• de omvang van de huidige ambtelijke organisatie, die op onderdelen te krap bemeten is
• de ontwikkeling die we inzetten naar een professionelere organisatie.

Nieuw beleid in de conceptbegroting
Met het vaststellen van deze begroting accordeert de raad ook het onderstaande nieuw beleid. In de toelichting op de voorstellen van nieuw beleid vindt u hierover meer informatie. Bij de Kadernota deden we u voorstellen tot nieuw beleid. Tijdens de begrotingsvoorbereiding kwamen daar nieuwe voorstellen bij:

Plan van aanpak wegvallen precario-inkomsten
De provinciaal toezichthouder geeft aan dat de raad een plan van aanpak moet vaststellen voor het opvangen van de wegvallende inkomsten uit precariobelasting. Deze inkomsten vervallen vanaf 2022. Dat betekent dat 2021 het laatste jaar is dat we deze precariobelasting mogen heffen.

Gedurende de begrotingsvoorbereiding werden we geconfronteerd met behoorlijke budget-ontwikkelingen in de salarislasten. Bij de kadernota 2018 waren we nog van plan te sparen voor het wegvallen van deze inkomst. Dit gaan we nu niet volledig realiseren. Wel kunnen we alvast een eerste stap zetten door in 2020 € 240.000 en 2021 € 460.000 apart te zetten in deze ombuigingsopgave. Bij de coalitieonderhandelingen en in aanloop naar de Kadernota 2019-2022 ligt er de opdracht om het resterende deel voor 2022 te dekken, zodat we in 2022 een structureel sluitend beeld presenteren.

Toets toezichthouder

Het saldo van de begroting 2018-2021 is voor de eerste drie jaar positief. De toezichthouder hanteert echter een andere toets. De toezichthouder toetst namelijk of de begroting structureel en reëel in evenwicht is. Dit betekent: zijn de structurele baten hoger dan de structurele lasten en zijn de geraamde budgetten volledig, realistisch en haalbaar. Wanneer wij de incidentele posten uit de begroting halen, ontstaat het volgende beeld:

bedragen x € 1.000

De begroting is in 2018 en 2019 structureel niet in evenwicht. De laatste twee jaar wel. Ten opzichte van vorig jaar is dit een verbetering, want toen was alleen het laatste jaar structureel in evenwicht. Met bovenstaande uitkomst verwachten wij, net als 2017, ook voor 2018 onder repressief toezicht te vallen. Dat is de lichtste en normale vorm van toezicht en dat betekent dat wij de begroting direct uit kunnen voeren.

Aanbevelingen rekenkamerbrief & evaluatie begroting 2017

In lijn met de aanbevelingen uit Rekenkamerbrief en de evaluatie van de begroting 2017 presenteren we u in de financiële beschouwingen ook het effect van de begrotingsvoorstellen op de schuldpositie, de weerstandsratio en de ontwikkelingen van de vermogenspositie. Dat doen we op basis van de gegevens uit de paragraaf financiering en de effecten van de voorstellen nieuw beleid. Op die manier kunt u ook zien wat het effect is van de voorstellen nieuw beleid op onze langjarige financiële positie.

Een andere aanbeveling die wij opvolgden, is het meer smart formuleren van de prestaties. Daarnaast vervangen we de middelprestaties door doelprestaties. U vindt de effecten hiervan in de specifieke doelen en prestaties van de taakvelden.  

Ontwikkeling financiële positie
In de aangeboden begroting 2018 zijn de financiële effecten van het hierboven voorgestelde nieuwe beleid meegenomen. U kunt hierin nog keuzes maken.

De voorgeschreven kengetallen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing tonen aan dat het financiële beeld van onze gemeente positief is. De netto schuldquote en de solvabiliteit laten een positieve ontwikkeling zien. Alleen het structurele exploitatiesaldo staat onder druk.

In het geblokkeerde deel van de algemene reserve is € 3,01 miljoen gereserveerd voor de risico's die we de komende jaren lopen. Dit bedrag sluit aan met de geactualiseerde berekening van de risico's

In 2018 is de financieringsbehoefte duidelijk hoger dan de kasgeldlimiet. Omdat de rente voor de langlopende geldleningen op dit moment nog steeds laag is beoordelen we in 2018 of we een nieuwe langlopende geldlening aantrekken.

Verdere relevante ontwikkelingen

Glasvezel
Een ontwikkeling die voorafgaand aan het nieuwe begrotingsjaar nadrukkelijk de aandacht vraagt, is de ontwikkeling van een glasvezelnetwerk. In samenwerking met regiogemeenten willen we als gemeente Buren deelnemen aan een GR die deze investering namens gemeenten op zich neemt. Daarbij is naar verwachting een garantstelling van maximaal € 10 miljoen noodzakelijk. In de komende periode wordt de business case door de gemeente beoordeeld. Uiteindelijk mondt dit uit in een separaat raadsvoorstel waarin we alle aspecten afwegen.

Vennootschapsbelasting (VPB)
Over de VPB hopen we in 2018 definitief duidelijkheid te krijgen, zodat we voor de begroting 2019 er voor kunnen zorgen dat het proces rondom de VPB onderdeel wordt van de reguliere bedrijfsvoering. Voor 1 mei 2018 doen we de definitieve aangifte over 2016.

Hondenbelasting
Bij de behandeling van de kadernota 2018 werd een motie aangenomen over de hondenbelasting. De strekking van de motie was dat de hondenbelasting gezien wordt als een oneigenlijk dekkingsmiddel. Het college werd opgeroepen in de begroting 2018 voorstellen op te nemen om de hondenbelasting af te schaffen.

Gelet op de huidige samenstelling van de begroting zien wij geen mogelijkheid vergaande bezuinigingen door te voeren. De OZB verhogen met 4% is een alternatief, maar achten wij op dit moment onverantwoord.

Reserves en voorzieningen
Omdat we u voorstellen het incidenteel nieuw beleid te dekken uit de algemene reserve en de reserve sociaal domein geven we hieronder het verloop voor 2018 weer:

  ¹ In 2003 besloot u om verkeersremmende maatregelen te nemen in de kern in Ingen. Eind 2017 verwachten we de grondexploitatie 't Woud in Ingen af te ronden. In 2018 kunnen we starten met deze werkzaamheden.

De onttrekkingen voor het incidenteel nieuw beleid lopen overigens door in 2019 en 2020. Voor het meerjarig verloop verwijzen we naar het totaaloverzicht van alle reserves en voorzieningen in hoofdstuk 3. Ook nemen we in de programma's Inwonerszaken, Ruimte en Bedrijfsvoering  een meerjarig overzicht op met reserves die horen bij dat programma.